Αγία Κασσιανή, η μεγάλη ποιήτρια του Βυζαντίου

 

ΑΓΙΑ ΚΑΣΣΙΑΝΗ Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΟΙΗΤΡΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητού

Η γυναίκα καταξιώθηκε, για πρώτη φορά, στον Χριστιανισμό και αναδείχτηκε ως ισότιμο, με τον άνδρα, ανθρώπινο πρόσωπο. Τρανή απόδειξη η ανάδειξη μυριάδων αγίων γυναικών, οι οποίες συναγωνίστηκαν επάξια τους άνδρες αγίους σε αγιότητα και αξιοσύνη. Μια από αυτές υπήρξε η αγία Κασσιανή, η λόγια μοναχή, η φημισμένη ποιήτρια και υμνογράφος του Βυζαντίου.

Το όνομά της απαντάται ως Κασσιανή ή Κασ(σ)ία, ή Εικασία, ή Ικασία. Γεννήθηκε περί το 805 – 810 στην Κωνσταντινούπολη από οικογένεια επιφανών φεουδαρχών. Ο πατέρας της ήταν εξέχον μέλος της αυτοκρατορικής αυλής και είχε τον τίτλο του Κανδιδάτου. Οι γονείς της φρόντισαν να της παράσχουν λαμπρές σπουδές. Η υψηλή της μόρφωση, η σπάνια ομορφιάς της και τα σωματικά και ψυχικά της χαρίσματα, την ανέδειξαν ως μια από τις πλέον χαρισματικές κοπέλες του Βυζαντίου και περιζήτητη νύφη για τους ευγενείς νέους της Βασιλεύουσας. Οι βιογράφοι της Συμεών ο Μεταφραστής, Γεώργιος Αμαρτωλός και Λέων ο Γραμματικός, αναφέρουν πως υπήρξε υποψήφια νύφη του αυτοκράτορα Θεόφιλου (829-842). Σύμφωνα με το χρονικό, η μητέρα του Θεόφιλου Ευφροσύνη οργάνωσε τελετή επιλογής νύφης για τον αυτοκράτορα στο παλάτι, στην οποία πήρε μέρος και η όμορφη και καλλιεργημένη αρχοντοπούλα Κασσιανή. Το γεγονός αυτό τοποθετείται ανάμεσα στα έτη 821 – 830. Σύμφωνα με το τελετουργικό, περνούσαν μπροστά από τον αυτοκράτορα οι υποψήφιες νύφες και ο αυτοκράτορας εξέταζε την εξωτερική τους εμφάνιση και την πνευματική τους καλλιέργεια. Όταν κατέληγε, έδινε ένα χρυσό μήλο στην υποψήφια της αρεσκείας του.

Όταν ήρθε η σειρά τη Κασσιανής να περάσει μπροστά από τον Θεόφιλο, εκείνος έμεινε έκθαμβος από την σωματική της ομορφιά και θέλησε να δοκιμάσει και την πνευματική της καλλιέργεια και το ήθος της. Της απεύθυνε το εξής: «Ως άρα δια γυναικός ερρύη τα φαύλα» δηλαδή: «από μία γυναίκα έχουν προέλθει οι συμφορές στην ανθρωπότητα», εννοώντας την παρακοή της Εύας. Τότε η Κασσιανή του αποκρίθηκε με στόμφο: «Αλλά και δια γυναικός πηγάζει τα κρείττω», δηλαδή «όμως και από μια άλλη γυναίκα πηγάζουν οι ευλογίες για την ανθρωπότητα», εννοώντας το ρόλο της Θεοτόκου στη σωτηρία του ανθρωπίνου γένους.

Ο διάλογος αυτός και ο σπάνιος αυθορμητισμός της Κασσιανής πλήγωσε προφανώς τον εγωισμό και την υπεροψία του Θεόφιλου. Περισσότερο όμως τον θορύβησε η διαφαινόμενη δυναμικότητά της. Γι’ αυτό την απέρριψε και επέλεξε ως σύζυγό του την σεμνή αρχοντοπούλα Θεοδώρα από την Παφλαγονία.

Πολλοί μελετητές θεωρούν το γεγονός αυτό ανύπαρκτο, υποστηρίζοντας ότι το δημιούργησαν οι υποστηρικτές των Ιερών Εικόνων, προκειμένω να μειώσουν τον εικονομάχο Θεόφιλο και να εξυψώσουν την Θεοδώρα, η οποία αναστήλωσε οριστικά τις Ιερές Εικόνες το 843 και έβαλε τέλος στην εκατονταετή εικονομαχική διαμάχη.

Μετά από λίγο καιρό η Κασσιανή επέλεξε τη μοναχική ζωή. Στα 843 ίδρυσε δικό της κοινόβιο στα περίχωρα, δυτικά της Κωνσταντινουπόλεως, έξω από τα δυτικά τείχη, όπου έγινε ηγουμένη. Κάποιοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η απόφασή της να γίνει μοναχή ήταν αποτέλεσμα του πληγωμένου εγωισμού της για την μη επιλογή της ως σύζυγος του αυτοκράτορα. Όμως αυτό δεν μπορεί να είναι αλήθεια. Η υπέροχη εκείνη κόρη ήταν αδύνατον να κανονίζει τη ζωή της με τέτοια ευτελή πάθη. Μια επιστολή του αγίου Θεοδώρου Στουδίτου έρχεται να επιβεβαιώσει ότι η επιλογή της να γίνει μοναχή ήταν συνειδητή και απαλλαγμένη από φτηνά εγωιστικά κίνητρα. Μάλιστα είναι γνωστό ότι η Μονή της Κασσιανής είχε πνευματικούς δεσμούς με την περίφημη Μονή Στουδίου και ο άγιος Θεόδωρος τη γνώριζε καλά. Άλλωστε η Κασσιανή αποφάσισε να μονάσει υπερασπίζοντας την Κυρία Θεοτόκο, με την αυθόρμητη και σοφή απόκρισή της στον αυτοκράτορα.

Εκεί ασχολήθηκε με την πνευματική της τελείωση. Με προσευχή νηστεία, αγρυπνία και τον αγώνα της κατά των παθών της ανήλθε σε ανώτερα πνευματικά επίπεδα. Ταυτόχρονα με τον πνευματικό της αγώνα καλλιεργούσε και τη μεγάλη της αγάπη για την εκκλησιαστική ποίηση, ώστε αναδείχτηκε ως μια από τις μεγαλύτερες ποιητικές και υμνογραφικές φυσιογνωμίες της Εκκλησίας και της παγκοσμίου λογοτεχνίας.

Δυστυχώς οι πληροφορίες μας είναι σχεδόν ανύπαρκτες για την κατοπινή ζωή της και μόνο από τα ποιήματά της παίρνουμε κάποιες πληροφορίες. Λέγεται ότι ταξίδεψε στα τέλη της ζωής της ως τη Ρώμη και την Κρήτη και τη Κάσο, όπου κοιμήθηκε ειρηνικά το 890. Η Εκκλησία μας εκτιμώντας την αγία ζωή της και την ανεκτίμητη προσφορά της στην υμνογραφία της, την κατέταξε στους αγίους και όρισε να εορτάζεται η μνήμη της στις 7 Σεπτεμβρίου.

Στην αγία Κασσιανή αποδίδονται αρκετοί ύμνοι της Εκκλησίας μας. Ξεχωρίζουμε το τετραώδιο του περίφημου κανόνα του Μεγάλου Σαββάτου. Της αποδίδονται επίσης 21 Στιχηρά Ιδιόμελα, σε Δεσποτικές, Θεομητορικές και εορτές Αγίων. Συνέγραψε επίσης μια σειρά από 789 θαυμαστά επιγράμματα, με τον χαρακτηρισμό «Γνώμαι», σε βυζαντινό 12σύλλαβο ρυθμό. Σ’ αυτά περιγράφονται και στιγματίζονται ανθρώπινα πάθη, όπως η φιλαργυρία, το ψεύδος, η απάτη κ.α. και εξαίρονται ανθρώπινες αρετές και δεξιότητες, όπως η αγάπη, η φιλία, η εξυπνάδα, η σύνεση κλπ.

Όμως η αγία Κασσιανή είναι γνωστή κυρίως για το θαυμάσιο ομώνυμο τροπάριό της, «Κύριε η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή». Το εξαίσιο δοξαστικό των αποστίχων του όρθρου της Μεγάλης Τετάρτης, το οποίο ψάλλεται το βράδυ της Μεγάλης Τρίτης. Σε αυτό κάνει λόγο, σε πρώτο ενικό πρόσωπο, για την αμαρτωλή γυναίκα, η οποία, αφού μετανόησε, ένιψε τα πόδια του Χριστού με ακριβά μύρα, τα έπλυνε με τα δάκρυά της και τα σκούπισε με τα μαλλιά της. Πρόκειται για σπάνια μεγαλοφυή ποιητική σύνθεση, ένα αληθινό αριστούργημα λόγου, υψηλής θεολογίας και σοφίας, το οποίο εντάσσεται στα σπουδαιότερα ποιήματα όλων των εποχών. Επειδή η αγία ποιήτρια μεταχειρίζεται πρώτο ενικό πρόσωπο στον ύμνο, κάποιοι αμαθείς, χαρακτήρισαν την ίδια ως αμαρτωλή και γι’ αυτό είναι παρεξηγημένη, μη έχοντας αυτό σχέση με την αλήθεια.

Αγία Πουλχερία: Η ευσεβής Αυγούστα του Βυζαντίου

 

ΑΓΙΑ ΠΟΥΛΧΕΡΙΑ: Η ΕΥΣΕΒΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητού

Ανάμεσα στη χορεία των αγίων της Εκκλησίας μας υπάρχουν και πολλοί βασιλείς, αυτοκράτορες και μέλη των ανακτόρων, οι οποίοι δεν αλλοτριώθηκαν από την εξουσία. Ενέταξαν την εγκόσμια δόξα στη δόξα του Θεού και στη διακονία της Εκκλησίας. Γι’ αυτό και ανακηρύχτηκαν άγιοι για την προσφορά τους στο εκκλησιαστικό σώμα. Μια από αυτούς υπήρξε και η αγία Πουλχερία, η ευσεβής Αυγούστα του Βυζαντίου.

Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 399. Ήταν η μεγαλύτερη κόρη του αυτοκράτορα Αρκαδίου (395-408) και της Ευδοξίας και αδελφή του Θεοδοσίου Β΄ (408-450). Είχε δε την τιμή να λάβει το άγιο Βάπτισμα από τον ιερό Χρυσόστομο. Αν και βρέθηκε μέσα στην χλιδή των ανακτόρων και συναναστρέφονταν και με ραδιούργους παλατιανούς, είχε καλλιεργήσει στην ψυχή της βαθειά πίστη στο Θεό και απόκτησε σπάνιες αρετές.

Μετά το θάνατο του πατέρα της Αρκαδίου, το 408, η Πουλχερία, εννέα μόλις ετών, ανάλαβε την κηδεμονία του επτάχρονου αδελφού της Θεοδοσίου Β΄, ο οποίος ανάλαβε τον αυτοκρατορικό θρόνο, ως ο νόμιμος διάδοχος του πατέρα τους. Παρά το παιδικό της ηλικίας της, τη διέκρινε σπάνια ωριμότητα και σωφροσύνη. Το πρώτο, που έκαμε ήταν να διαπλάσει το χαρακτήρα του αδελφού της, ώστε να βασιλέψει θεοφιλώς. Του παραστάθηκε με αφοσίωση και προσπάθησε να σταλάξει στην ψυχή του τις αρχές της χριστιανικής πίστεως και να του καλλιεργήσει τις ευαγγελικές αρετές. Τον ήθελε να ξεχωρίζει από τους άλλους ηγεμόνες της εποχής του, οι οποίοι μεθούσαν από την εξουσία και συμπεριφέρονταν με αλαζονεία και τυραννία στους υπηκόους τους. Θεωρούσε την βασιλική και κάθε άλλη εξουσία ως διακονία, έχοντας υπόψη της τα λόγια του Χριστού: «ος αν θέλη γενέσθαι μέγας εν υμίν, έσται υμών διάκονος, και ος αν θέλη υμών γενέσθαι πρώτος, έσται πάντων δούλος» (Μαρκ.9,42-44).

Όμως ο Θεοδόσιος δεν διέθετε τα απαιτούμενα προσόντα να επιτελέσει τα υψηλά του καθήκοντα, σε αντίθεση με την Πουλχερία, η οποία διακρινόταν για την δυναμικότητά της, τη σωφροσύνη της και την αξιολογότατη μόρφωσή της. Διέθετε μια σπάνια σωματική ομορφιά και έναν πλουσιότατο ψυχικό κόσμο. Σπούδασε τις επιστήμες της εποχής της και μιλούσε, εκτός από τη λατινική γλώσσα, και την ελληνική. Θαύμαζε τον ελληνικό πολιτισμό και μελετούσε τους αρχαίους έλληνες φιλοσόφους. Ήταν αξιολάτρευτη για την πραότητά της, την ευγένειά της, την ανεκτικότητά της, τη σεμνότητά της και την έκδηλη αγάπη της για το λαό.

Το 414, σε ηλικία μόλις δεκαέξι ετών αναδείχτηκε Αυγούστα, με τη θέληση του αδελφού της Θεοδοσίου. Υπήρξε δε πραγματικός ηγεμόνας του απέραντου βυζαντινού κράτος, ως το τέλος της βασιλείας του Θεοδοσίου (450), το οποίο σημείωσε ημέρες δόξας, χάρις στην συγκυβέρνηση με την δυναμική και σώφρονα Πουλχερία. Η ίδια αφιερώθηκε ολοκληρωτικά στο Θεό και στο λαό. Αποφάσισε να μείνει σε όλη τη στη ζωή παρθένος και γι’ αυτό φορούσε συνεχώς τη μοναχική καλύπτρα. Προσευχόταν και νήστευε, μη συμμετέχοντας στα πολυτελή τραπέζια του παλατίου. Παράλληλα άρχισε την αναδιοργάνωση του κράτους με την εποπτεία της. Αναδιοργάνωσε το στρατό, εξασφαλίζοντας εξωτερική ασφάλεια και ευημερία στους υπηκόους. Σε κάθε της απόφαση προηγούνταν θερμή προσευχή στο Θεό. Φρόντισε δε να έχει κοντά της ευσεβείς και ειδήμονες συμβούλους όλα τα χρόνια της εξουσία της.

Ασκούσε μεγάλη επιρροή στον αδελφό της αυτοκράτορα Θεοδόσιο, στερούμενος, όπως προαναφέραμε, προσόντων και αποφασιστικότητας, στην οποία άκουε και υπολήπτονταν και έτρεφε για το πρόσωπό της απεριόριστη εμπιστοσύνη. Ο δε λαός την υπεραγαπούσε, για τη συνετή και φιλολαϊκή της διακυβέρνηση.

Η αγάπη της για την ελληνική παιδεία και τον ελληνικό πολιτισμό την ώθησε να νυμφεύσει τον Θεοδόσιο, με τη λόγια κόρη του αθηναίου φιλοσόφου Λεοντίου Αθηναΐδα, η οποία έφθασε στην Κωνσταντινούπολη, βαπτίσθηκε και ονομάστηκε Ευδοκία. Σκοπός της Πουλχερίας ήταν να μεταλαμπαδευτεί στη Βασιλεύουσα ο ελληνικός πολιτισμός. Και πράγματι, η Αθηναΐδα έφερε μαζί της εκατοντάδες φιλοσόφους και διδασκάλους, οι οποίοι μετέβαλαν την Κωνσταντινούπολη σε «μικρή Αθήνα». Μεγάλης σημασίας γεγονός υπήρξε η ίδρυση, το 425, με τη φροντίδα της Πουλχερίας και την αρωγή της Ευδοκίας, το φημισμένο «Πανδιδακτήριο» (Πανεπιστήμιο) της Κωνσταντινουπόλεως, το πρώτο οργανωμένο πανεπιστήμιο της Ευρώπης και του κόσμου! Επίσης σημαντικό γεγονός υπήρξε και η καθιέρωση της ελληνικής γλώσσας, ως επίσημης γλώσσας του κράτους. Τα δύο αυτά μεγάλα γεγονότα υπήρξαν η απαρχή για τον εξελληνισμό του Ρωμαϊκού κράτους.

Η Πουλχερία πρωτοστάτησε και για την περιφρούρηση της ορθοδόξου πίστεως. Με δική της δυναμική παρέμβαση, πέτυχε να πείσει τον Θεοδόσιο να συγκαλέσει την Γ΄ Οικουμενική Σύνοδο (431), η οποία καταδίκασε την αίρεση του Νεστορίου. Φρόντισε ακόμα να χτίσει λαμπρούς ναούς, όπως το ναό των Βλαχερνών στην Κωνσταντινούπολη και μοναστήρια, όπως τις Μονές Εσφιγμένου και Ξηροποτάμου στο Άγιον Όρος. Ίδρυσε πλήθος ευαγών ιδρυμάτων (νοσοκομεία, πτωχοκομεία, ορφανοτροφεία, κλπ), όπου έβρισκαν ανακούφιση χιλιάδες ενδεείς. Το 438 φρόντισε να αρθεί μια μεγάλη αδικία που διέπραξαν οι γονείς της Αρκάδιος και Ευδοξία. Να αποκαταστήσει τη μνήμη του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου και να μεταφέρει τα λείψανά του στη Βασιλεύουσα, παρακαλώντας γονατιστή τον άγιο να συγχωρήσει τους διώκτες του γονείς της.

Οι αιρετικοί νεστοριανοί την μισούσαν θανάσιμα και πέτυχαν με συκοφαντίες, να την απομακρύνουν από το θρόνο, αλλά για λίγο, διότι το 450 πέθανε ο Θεοδόσιος και έμεινε αυτή, ως η μόνη νόμιμη διάδοχος του θρόνου. Όντας 52 ετών νυμφεύτηκε τον ευσεβή συγκλητικό Μαρκιανό (450-457), στον οποίο παρέδωσε το θρόνο, με την προϋπόθεση να σεβαστεί την απόφασή της να μείνει παρθένα. Εκείνος σεβάστηκε την απόφασή της, διότι ήταν το ίδιο θεοσεβής με την Πουλχερία. Το 451 συγκάλεσαν την Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο στη Χαλκηδόνα, η οποία καταδίκασε την αίρεση του μονοφυσιτισμού. Ο Μαρκιανός και η Πουλχερία είχαν μια σύντομη βασιλεία, την οποία αφιέρωσαν στη στήριξη της Ορθοδοξίας και στην φιλανθρωπία.

Το 453 σε ηλικία πενήντα τεσσάρων ετών κοιμήθηκε ειρηνικά η Πουλχερία, αφιερώνοντας την περιουσία της στους φτωχούς. Τη θρήνησε ολόκληρη η αυτοκρατορία και η Εκκλησία την ανακήρυξε αγία. Η μνήμη της εορτάζεται στις 10 Σεπτεμβρίου. Ο Μαρκιανός κοιμήθηκε το 457 και ανακηρύχτηκε και αυτός άγιος.

π. Γεωργίου Μεταλληνού: τα αίτια της πτώσης της Πόλης

Ἀπό τά παραπάνω γίνεται φανερό, ὅτι ἡ πτώση τῆς Πόλης τό 1453 δέν ἔγινε ἀπροσδόκητα, οὔτε μέ αὐτήν ἄρχισε ἡ τουρκοκρατία. Στίς 29 Μαΐου 1453, ὅπως εἴδαμε, ἕνα μεγάλο μέρος τῆς Ρωμανίας ἦταν ἤδη κάτω ἀπό τούς Ὀθωμανούς, τούς Ἄραβες καί τούς Βενετούς. Ἀπό τό 1204 ἡ Πόλη δέν μπόρεσε νά ἀναλάβει τήν πρώτη της δύναμη καί ὅλα ἔδειχναν πώς βαδίζει στήν τελική πτώση. Τό φραγκικό πλῆγμα ἐναντίον της ἦταν τόσο δυνατό, πού ἀπό τό 13ο αἰ. ἡ Κωνσταντινούπολη ἦταν "μιά πόλη καταδικασμένη νά χαθεῖ".11 Ἡ ἅλωση ἦταν ἐξάλλου ἡ κατάληξη μιᾶς μακροχρόνιας ἀποσύνθεσης τῆς πολιτικῆς καί οἰκονομικῆς ὑπόστασης τοῦ Γένους. Ἀπό τό 13ο αἰ. ὁ Ἑλληνισμός εἶχε διασπαστεῖ καί διαμοιραστεῖ, στό μεγαλύτερο μέρος του, σέ ξένους δυνάστες. Οἱ διεισδύσεις, ἔπειτα, μισθοφόρων στό στρατό καί ἀλλοφύλων στό διοικητικό μηχανισμό του εἶχαν προκαλέσει τήν ἐθνολογική του ἀλλοίωση. Οἱ ἐμφύλιοι πόλεμοι (1321-1328, 1341-1355), καί ἡ ἐσωτερική ἀναρχία εἶχαν ἐπιφέρει τή δημογραφική του συρρίκνωση. Σοβαρά λάθη στήν οἰκονομική πολιτική τῶν αὐτοκρατόρων, ὅπως ἡ συνεχής αὔξηση τῆς μεγάλης ἰδιοκτησίας σέ βάρος τῶν μικρῶν, πού πιέζονταν ἀπό τή δυσβάστακτη φορολογία, ἡ καταχρηστική ἐπέκταση τοῦ θεσμοῦ τῶν "προνοιαρίων" καί ἡ ὑπερβολική, πολλές φορές, αὔξηση τῶν μοναστηριακῶν κτημάτων δημιούργησαν μιάν οἰκονομική ὀλιγαρχία σέ βάρος τῶν μικροκαλλιεργητῶν τῆς γῆς, μέ ἀπόληξη τήν οἰκονομική κρίση. Τό ἐμπόριο εἶχε περιέλθει στά χέρια τῶν δυτικῶν καί οἱ δυνατότητες γιά οἰκονομική ἀνάκαμψη περιορίστηκαν σημαντικά. Ὑπῆρχαν ὅμως καί πνευματικά αἴτια τῆς πτώσης.
Οἱ θρησκευτικές, κοινωνικές καί ἰδεολογικές ἀντιθέσεις προκάλεσαν βαθειά σύγχυση, πού λειτούργησε διαλυτικά στό σῶμα τῆς αὐτοκρατορίας. Ἰδιαίτερα οἱ δυτικές ἐπιρροές καί οἱ συνεχεῖς ὑποχωρήσεις τῶν πολιτικῶν στίς δυτικές (παπικές) ἀπαιτήσεις, γιά τήν ἀναμενόμενη στρατιωτική βοήθεια, ὁδήγησαν στήν πνευματική ἀλλοίωση τοῦ Βυζαντίου, μέ ἄμεσο κίνδυνο ἀπώλειας τῆς πνευματικῆς καί πολιτιστικῆς ταυτότητάς του. Γιατί, ἄν τό Βυζάντιο ἔπαυε νά διατηρεῖ τήν πνευματική καί πολιτισμική ἰδιαιτερότητά του, ἀκόμη καί ἄν δέν ἔπεφτε στά χέρια τῶν Τούρκων, θά καταλυόταν ἐσωτερικά, μεταβαλλόμενο σέ πνευματικό προτεκτοράτο τῆς Φραγκιᾶς. Ἡ πρώση - κατά τούς ἀνθενωτικούς - ἦλθε ὡς σωτηρία, γιατί κράτησε τήν πνευματική καί πολιτιστική καθαρότητα τοῦ Γένους, τό ὁποῖο στή δουλεία, παρά τίς ταλαιπωρίες του, μπόρεσε νά ἀνασυνταχτεῖ καί νά ἐπιβιώσει.
Συνέπειες γιά τόν Ἑλληνισμό
Τό γεγονός τῆς ἅλωσης εἶχε τεράστια σημασία πρῶτα γιά τόν Ἑλληνισμό καί τήν κατοπινή του πορεία. Γιά τούς Ἕλληνες ἡ ἅλωση ὑπῆρξε μιά κρισιμότατη στιγμή στήν ἱστορία τους. Γιατί ἄρχισε γι' αὐτούς μιά περίοδος μακρᾶς δοκιμασίας μέ μειωμένες οἰκονομικά καί πολιτικά τίς δυνάμεις τους. Ἄν οἱ ψυχικές καί πνευματικές δυνάμεις τους δέν ἦσαν ἀκμαῖες, εἶναι ἀμφίβολο, ἄν θά μποροῦσε τό Γένος νά ξεπεράσει τίς συνέπειες τῆς πτώσης, ὅπως συνέβη μέ ἄλλους λαούς στήν ἱστορία. Ἡ ἐμμονή ὅμως στήν ὀρθόδοξη παράδοση, καί μέσω αὐτῆς καί στήν ἑλληνικότητα, κρατοῦσε δεμένο τό Γένος μέ τίς ζωτικές πηγές του.
Ἡ ἀπώλεια εἰδικά τῆς Κωνσταντινούπολης ὑπῆρξε σημαντικότατο γεγονός. Ἡ Πόλη ἦταν ἡ συνισταμένη ὅλων τῶν ἐλπίδων τῶν Ρωμηῶν. Ἡ διατήρηση τῆς ἐλευθερίας της, παρά τήν τρομακτική συρρίκνωση τῆς αὐτοκρατορίας, ἔτρεφε τήν αὐτοπεποίθησή τους καί συντηροῦσε τόν ψυχισμό τους. Ὅπως ὑπογράμμιζε πρίν ἀπό τήν ἅλωση ὁ λόγιος μοναχός Ἰωσήφ Βρυέννιος: "Ταύτης τῆς πόλεως ἱσταμένης, συνίσταταί πως αὐτῇ καί ἡ πίστις ἀκράδαντος· ἐδαφισθείσης δέ ἤ ἁλούσης, ἅπερ, Χριστέ μου, μή γένοιτο, ποία ἔσται ψυχή κατά πίστιν ἀκλόνητος;" [δηλαδή: Ὅσο στέκεται ὄρθια αὐτή ἡ πόλη, μένει μαζί της ἀκλόνητη καί ἡ πίστη. Ἄν ὅμως κατεδαφιστεῖ ἤ ἁλωθεῖ, πού νά μή γίνει, Χριστέ μου, ποιά ψυχή θά κρατήσει τήν πίστη της ἀσάλευτη;] Μετά τήν πτώση τῆς Πόλης ἡ δύναμη ἀντίστασης μειώθηκε σημαντικά, ὅπως δείχνουν οἱ ἀλλαξοπιστίες καί ἡ μοιρολατρική στάση πολλῶν ἀπό τόν κλῆρο καί τό λαό. Τό Γένος χρειαζόταν κάποια δύναμη, πού θά ἐμπόδιζε τήν ἀλλοτρίωσή του καί, θά ἐξασφάλιζε τήν ἐπιβίωση καί ἀνάκαμψή του. Αὐτή τή δυσκολότατη, ἀλλά καί ἀναγκαιότατη ἀποστολή θά ἀναλάβει ἡ Ἐκκλησία, ὡς Ἐθναρχία.
Σημασία γιά τούς Ὀθωμανούς
Ἀλλά καί γιά τούς Ὀθωμανούς ἡ ἅλωση εἶχε ἀνάλογη σημασία. Μέ αὐτή νομιμοποιήθηκε ἡ νίκη τους πάνω στήν Ἑλληνική αὐτοκρατορία, ἡ ὁποία μέ τό πάρσιμο τῆς Πόλης ἔγινε καί τυπικά Ὀθωμανική. Ἡ κατάκτηση τῶν ὑπόλοιπων ρωμαίικων ἐδαφῶν (Τραπεζούντας, κυρίως Ἑλλάδας) δέν ἦταν παρά ἡ ὁλοκλήρωση τῆς ὑποκατάστασης τῶν Ἑλλήνων ἀπό τούς Ὀθωμανούς στήν αὐτοκρατορία τους.
Τό σπουδαῖο ὅμως εἶναι, ὅτι τό ἄλλοτε βάρβαρο τουρκικό φύλο τῶν Ὀθωμανῶν μέσα σέ σύντομο χρόνο μπόρεσε νά συγκροτηθεῖ σέ μιά πανίσχυρη αὐτοκρατορία καί νά ἐνταχθεῖ στό σύστημα τῶν Εὐρωπαϊκῶν κρατῶν. Μέσα στά ὅρια τῆς Ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας θά ἀγωνιστεῖ στό ἑξῆς ὁ Ἑλληνισμός, μαζί μέ ὅλη τή Ρωμηοσύνη, νά βρεῖ τό δρόμο του στή νέα γι' αὐτόν πραγματικότητα.

Αγιά-Σοφιά: «…και εγένετο θρήνος και ουαί εις άπαντα τον κόσμον»Γρηγόρης Στάθης, Ομότιμος Καθηγητής Βυζαντινής Μουσικολογίας και Ψαλτικής Πανεπιστημίου Αθηνών

Παρασκευή, 8 ἰουλίου 2020
Μιά μαύρη μέρα κι ἄραχλη κι ἡ σημερινή ἡ μέρα!
καί πάλι “θρῆνος καί οὐαί εἰς ἅπαντα τόν κόσμον”·
καί νότισε ἡ οἰκουμένη γῆς, ἀπ’ τό κρυφό τό δάκρυ
πού ’σταξε ἀπ’ τά μωσαϊκά τῆς Παναγιᾶς τά μάτια,
κι ἀπ’ ὅλες τίς χρωματιστές τίς ὀρθομαρμαρώσεις.
Καί σάν νά σκότασαν μέ μιᾶς τά τρουλλοπαραθύρια
καί σκότασεν ὁ οὐρανός ὅλης τῆς οἰκουμένης!
οὐαί! πού ὁ κόσμος ἔχασε τό φῶς τῶν ὀμματιῶν του,
τήν μία, τήν Ἁγιά Σοφιά, τήν τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία!

Γρηγόριος Στάθης

ὥρα ἑσπερινή

πού ἄκουσα τό θλιβερό τό ἄγγελμα!

Cημ. τό “θρῆνος καί οὐαί εἰς ἅπαντα τόν κόσμον” τό ἔγραψε στό ἀλγεινό συναξάρι του, τήν 1η Ἰουλίου 1453, τριαντατρεῖς μέρες μετά τήν ἅλωση τῆς Κωνσταντινούπολης ἀπ’ τούς τούρκους, –ἡ πρώτη ἅλωση ἦταν τό 1204 ἀπ’ τούς Φράγκους– , ἐκεῖ πού ἦταν σκυμμένος στό φ. 291α κι ἔγραφε, μέ τά κοντύλια του καί τά μαῦρα καί κόκκινα μελάνια του, τόν κολοφῶνα στήν περίφημη Παπαδική του, τόν κώδικα ΕΒΕ 2406, ὁ κωδικογράφος Ματθαῖος μοναχός στή Μονή τοῦ Προδρόμου, στό ὄρος “τοῦ Μενοικέως” Σερρῶν. «… Εἰς αὐτό γοῦν τό ἔτος καί εἰς τήν αὐτήν ἴνδικτον, ἐπαρέλαβεν ὁ Μαχουμέτ Μπέης τήν ἐκ Θεοῦ ὀργισθεῖσαν Κωνσταντινούπολιν· πλήν Μαΐῳ κθ΄, τῆς ἁγίας ὁσιομάρτυρος Θεοδοσίας, ἡμέρᾳ τρίτῃ, ὥρᾳ πρώτῃ τῆς ἡμέρας· καί ἐγένετο θρῆνος καί οὐαί εἰς ἅπαντα τον κόσμον».

Καί σήμερα γράφω κι ἐγώ, μέ ὀδύνη, τό δικό μου μνημονάρι καί τήν δέησή μου: «Εἰς αὐτό γοῦν τό παρόν ἔτος βκ΄, ἰνδικτιῶνος ιγ΄, Ἰουλίου ι΄, ἡμέρα Παρασκευή, ὥρα 20:53 τῆς ἡμέρας, –γιά χρονικές ἀναφορές στό τώρα καί στό τότε–, ἑσπερινός τῆς μνήμης τῆς μεγαλομάρτυρος Εὐφημίας, ἐτοῦτος ὁ ἄλλος μπέης, ὡς ἄλλος φθονερός καί χαιρέκακος, ἐπῆρε τήν Ἁγιά Σοφιά, τήν τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία, καί τήν ἔκαμε πάλι τζαμί, γιά προσευχές ἀλλοιώτικες, πού δέν μποροῦν ν’ ἀκούσουν καί νά δοῦν τῆς Παναγιᾶς Μαρίας καί τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τοῦ Προδρόμου Ἰωάννου τ’ αὐτιά τους καί τά μάτια τους, καί θά κρυφτοῦν, θ’ “ἀποστραφοῦν εἰς τά ὀπίσω”, “ἄχρι καιροῦ”», τήν βλασφημία μήν ἀκοῦν, τήν ὕβρη νά μή βλέπουν».

Παναγιά μου,
χαρά καί χαρμονή ἐσύ ἀγγέλων καί ἀνθρώπων,
πλατύτερη ἀπ’ τούς οὐρανούς κι ὅλη τήν οἰκουμένη·
νοιώθω τήν ἄκρεντη λαλιά, τό μυστικό σου δάκρυ,
τή θλίψη, τήν πονετική πού ἀλλοίωσε θωριά σου,
καί θλίβομαι κι ἀλγῶ κι ἐγώ καί σοῦ κρατῶ τό χέρι
μέ παρακάλιο, νά δεηθεῖς στόν γυιό σου καί Θεό μας·
πάλι μέ χρόνους σύντομους χαρά νά ’χουμε πάλι,
νά ψέλνουμε δοξολογιές, εὐχαριστήρια κι αἴνους,
καί στήν Μεγάλη Ἐκκλησιά, μέσ’ στήν Ἁγιά Σοφιά μας!

Γρηγόριος Στάθης

ὥρα ἑσπερινή

τῆς Κυριακῆς 12 Ἰουλίου 2020

Περί «κατευνασμού» και ετέρων αστειοτήτων… 22/12/2019

“Είμαστε πια εδώ και πάρα πολύ καιρό στη φάση που τα παραδίδουμε όλα, αναφανδόν και ξεδιάντροπα” (Νεκτ. Δαπέργολας)

Πίσω από τα προφανή και αυτονόητα της πολιτικής υποκρισίας υπάρχουν και οι αγνές και φωτισμένες τοποθετήσεις φωτισμένων νοών. Διαβάζουν τα σημεία των καιρών και μας προειδοποιούν. Αυτό που δεν πρέπει να ξεχνούμε είναι η Ιστορία, που μας δείχνει το χάλι που βρισκόμαστε σήμερα και τους κινδύνους που πρόκειται να αντιμετωπίσουμε. Την Ιστορία που οι αποδομητές του Ελληνικού Έθνους συστηματικά την αλλοιώνουν και την υποτιμούν. όμως οι καταστάσεις βοούν ότι δεν πάμε καλά… Τα ξαναζήσαμε… Ας συνετιστούμε σταματώντας την ανθελληνική στάση στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής.

---

Περί «κατευνασμού» και ετέρων αστειοτήτων…

του Νεκτάριου Δαπέργολα
Διδάκτορος Ιστορίας

Ενώ η ένταση από τις τουρκικές προκλήσεις συνεχίζει να κλιμακώνεται, ταυτόχρονα συνεχίζεται απαράλλακτη και η επίδειξη της γνωστής ψοφοδεούς ελληνικής στάσης. Μιας στάσης «εμπλουτισμένης» απλώς πλέον με τους κωμικοτραγικούς πανηγυρισμούς κάποιων για τη δήθεν στήριξη που απολαμβάνουμε από τους εταίρους μας και για τη…διεθνή απομόνωση της Τουρκίας. Αλλά και «εμπλουτισμένης» από μία σειρά καθημερινών δηλώσεων, τοποθετήσεων και «αναλύσεων» εκ μέρους ενός ολόκληρου συνεπικουρούντος πολιτικού και δημοσιογραφικού κόσμου, που προσπαθεί να μας πείσει για την άμεση αναγκαιότητα να κρατήσουμε ως χώρα στάση κατευνασμού, ειρηνικής διευθέτησης, κατανόησης, συνεργασίας ή όπως αλλιώς θέλουν όλοι αυτοί να βαφτίζουν τον επαίσχυντο ενδοτισμό.
Εννοείται βέβαια ότι τίποτε απ’ όλα αυτά δεν μπορεί να μας κάνει κατά τι σοφότερους. Γνωστός ο ρόλος των πολιτικοοικονομικών ελίτ της χώρας (όπως και των παρατρεχάμενων φερεφώνων τους). Γνωστός και απολύτως αναμενόμενος. Το θέμα είναι απλώς αν κατάλαβαν μερικοί έστω ακόμη σε αυτόν τον τόπο (και πασιφανώς δεν εννοούμε πλέον τους πολιτικούς ιθύνοντες) πού ακριβώς μάς οδηγεί με νομοτελειακή μαθηματική ακρίβεια η αύξηση της τουρκικής επιθετικότητας των τελευταίων μηνών (για να μην πω ετών), σε συνδυασμό με αυτή την απίστευτη εδώ και δεκαετίες οσφυοκαμπτική ενδοτικότητα ολόκληρου συνολικά του πολιτικού προσωπικού της χώρας.
Μας οδηγεί ξεκάθαρα σε πόλεμο. Δεν ξέρει κανείς βέβαια πότε ακριβώς θα συμβεί κι ούτε αν θα είναι πόλεμος «κανονικός» ή απλώς κάποιο εκτεταμένο θερμό – αλλά πάντως αιματηρό – επεισόδιο ή μία σύρραξη 3-4 ημερών (όπως φαίνεται και το πολύ πιθανότερο), ούτε και θα καταστροφολογήσουμε ασύστολα για το πόσο ζοφερή θα είναι η επόμενη μέρα. Δεν θα το πράξουμε, παρά την κρισιμότητα των στιγμών και παρά την έντονη ανησυχία λόγω όχι μόνο της τουρκικής απειλής αλλά και της παρουσίας εντός της εδαφικής μας επικράτειας τόσων αλλοφύλων (που μπορούν κάλλιστα να παίξουν τον ρόλο αφιονισμένων δούρειων ίππων ακραίου τζιχαντιστικού τρόμου). Εμείς άλλωστε στηρίζουμε και αλλού τις ελπίδες μας κι έχουμε πάντα κατά νου και τα λόγια κάποιων σύγχρονων αγίων μας για να μας ενθαρρύνουν (χωρίς πάντως ίχνος εφησυχασμού). Ομαλή απεμπλοκή ωστόσο από όλη αυτή την κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε, είναι φανερό πως δεν μπορεί πια να επέλθει.
Και το γιατί είναι βεβαίως πολύ απλό. Όταν πας από εθνική ταπείνωση σε εθνική ταπείνωση, όταν ξεπουλάς – ή μάλλον εκχωρείς – τα πάντα ακόμη και απέναντι σε αστεία (από πλευράς ισχύος) ψευδοαρπακτικά τύπου Σκοπίων και Αλβανίας, όταν αφήνεις τον εξ Ανατολών μεγαλοφασίστα αρχιτραμπούκο και αποδεδειγμένα αδηφάγο γείτονα να μετατρέπει νυχθημερόν σε ξέφραγο αμπέλι τα θαλάσσια (και εσχάτως και χερσαία) σύνορά σου, να απειλεί ευθέως ελληνικά νησιά, να προβαίνει σε πρωτοφανείς προκλήσεις με ανακηρύξεις ψεύτικων ΑΟΖ και με συνεχείς άλλες προσβολές και όταν απέναντι σε όλα αυτά εσύ παραμένεις σταθερά στη συνήθη στάση προσκυνημένου και άπνοου νενέκου ή απλώς επιμένεις να ψελλίζεις φληναφήματα περί παραβιάσεων του…διεθνούς δικαίου, τότε δύο πράγματα επιτυγχάνεις. Το πρώτο είναι να γίνεις καταγέλαστος στα μάτια των τρίτων που παρακολουθούν, χάνοντας και τα τελευταία ίχνη υπόληψης και σεβασμού εκ μέρους τους – και άρα και την παραμικρή πιθανότητα να σε πάρουν στα σοβαρά και να εμπλακούν στην υπόθεση με οποιοδήποτε άλλο τρόπο πέρα από ανόρεχτα μισόλογα και ανούσιες λεκτικές αναφορές. Το δεύτερο (και ακόμη πιο σοβαρό) είναι να ανοίγεις ολοένα και περισσότερο την όρεξη του εχθρού – και να το πράττεις μάλιστα με όλη την ενάργεια της θουκυδίδειας πολιτικής επιστημολογίας. Μόνο που εκείνο βέβαια το περίφημο «αν υποχωρήσετε στα ασήμαντα, αμέσως θα σας απαιτηθεί και κάτι μεγαλύτερο, επειδή θα είναι πια γνωστό ότι φοβάστε» του Θουκυδίδη («οἷς εἰ ξυγχωρήσετε, καί ἄλλο τι μεῖζον εὐθύς ἐπιταχθήσεσθε ὡς φόβῳ καί τοῦτο ὑπακούσαντες») έχει πλέον προ πολλού ξεπεραστεί από τους ευρισκομένους (κρίμασιν οἷς Κύριος οἶδε) εδώ και δεκαετίες στο τιμόνι της χώρας. Είμαστε πια εδώ και πάρα πολύ καιρό στη φάση που υποχωρούμε – κυριολεκτικά τρέχοντας και διαγκωνιζόμενοι ατάκτως – όχι μόνο στα μικρά, αλλά και στα μεγάλα. Στη φάση που τα παραδίδουμε όλα, αναφανδόν και ξεδιάντροπα.
Ο πόλεμος όμως δεν αποφεύγεται έτσι. Δεν χρειάζεται να είσαι ούτε πολιτικός επιστήμονας, ούτε άτομο τρομακτικής ευφυΐας για να το καταλάβεις. Όποιος έχει διαβάσει στη ζωή του λίγες μόνο αράδες από Θουκυδίδη, ξέρει το γιατί. Το ξέρει φυσικά κι όποιος έχει στοιχειώδη έστω γνώση όσων προηγήθηκαν του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, με τη συμφωνία που υπέγραψε το 1938 στο Μόναχο ο Άγγλος πρωθυπουργός Νέβιλ Τσάμπερλεν στο πλαίσιο της περιβόητης «πολιτικής κατευνασμού» του Χίτλερ και τις πανηγυρικές του δηλώσεις ότι πλέον «έχουμε ειρήνη» (για την Ιστορία, υπενθυμίζουμε ότι ελάχιστα μόλις μετά, ο Χίτλερ προσάρτησε βίαια την Τσεχοσλοβακία και λίγους μήνες αργότερα εισέβαλε στην Πολωνία).
Περίφημη έμεινε βέβαια και η δήλωση του Ουίνστον Τσώρτσιλ αμέσως μετά την υπογραφή της συμφωνίας του 1938: «Η κυβέρνηση είχε να διαλέξει ανάμεσα στον πόλεμο και τη ντροπή. Διάλεξε τη ντροπή. Αλλά θα έχει και πόλεμο». Εμείς βρισκόμαστε ασφαλώς σε ακόμη χειρότερο σημείο, έρμαια μιας μάταιης και αδιέξοδης δήθεν απόπειρας «κατευνασμού» μιας εξαγριωμένης και ορκισμένα επεκτατικής εχθρικής δύναμης, που η ελεεινή φοβική μας στάση την κάνει ολοένα και πιο επεκτατική και ανεξέλεγκτη. Για να αποφύγουμε δήθεν τον πόλεμο, επιλέξαμε να καταπίνουμε νυχθημερόν απίστευτες ταπεινώσεις, επιλέγοντας συστηματικά και ξετσίπωτα τη ντροπή.
Αμφιβάλλει άραγε κανείς για το πόσο κοντά είναι πλέον και ο πόλεμος;

Νεκτάριος Δαπέργολας, Η Αγιά-Σοφιά, ο Ερντογάν και μια ακόμη ευκαιρία αφύπνισης

13/07/2020

του Νεκτάριου Δαπέργολα
Διδάκτορος Ιστορίας

Μήπως είναι σημάδια άνωθεν, για να μας ξυπνήσουν, να μας πεισμώσουν, να μας διεγείρουν από το λήθαργο;…

Επιμέλεια σύνταξης: katanixi.gr

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: https://bit.ly/2WldGra
Λάβαμε προς δημοσίευση στην ηλεκτρονική μας διεύθυνση infokatanixis@gmail.com από τον κ. Νεκτάριο Δαπέργολα το ακόλουθο άρθρο:

---

Η Αγια-Σοφιά, ο Ερντογάν και μια ακόμη ευκαιρία αφύπνισης

του Νεκτάριου Δαπέργολα

Απόλυτα δικαιολογημένοι είναι ασφαλώς όσοι κυριεύτηκαν από οργή και αγανάκτηση με την απόφαση του προκλητικού ισλαμιστή αρχιτραμπούκου για την Αγιά-Σοφιά. Ουδείς αμφιβάλλει. Προσωπικά όμως θα ομολογήσω ότι αυτό που ένιωσα δεν ήταν τόσο η οργή – κι ας έχω βέβαια με τη Βασιλεύουσα και με την υπερχιλιόχρονη Ρωμανία τόσο στενή σχέση (και λόγω επιστημονικής ενασχόλησης αλλά και – πρωτίστως – λόγω…έρωτα). Γιατί ήταν αναμενόμενο πως θα το ζήσουμε και αυτό, πάνω στην απεγνωσμένη απόπειρα του ψυχοπαθή νεο-οθωμανού σουλτάνου να συσπειρώσει τα αποκτηνωμένα κοπάδια που παριστάνουν τον λαό του, να εμφανίσει ξανά τον εαυτό του ως ηγέτη όλου του παγκόσμιου Ισλάμ (μέσα από αυτή την ξεκάθαρης σημειολογίας κίνηση) και συνάμα να προκαλέσει, να υβρίσει (με την αρχαία σημασία του όρου), να υψώσει για μια φορά ακόμη τη βέβηλη γροθιά του αλαζονικά προς τον Ουρανό, τυφλωμένος εντελώς πλέον από την Άτη και μαζεύοντας τα στερνά κόλλυβα στο βρωμερό ζωνάρι του, λίγο πριν πέσει πάνω του η οργή του Δικαιοκρίτη Θεού.
Δεν ένιωσα όμως ιδιαίτερη οργή ούτε και για τα άταφα ψοφίμια που παριστάνουν τους ιθύνοντες της ελληνικής πολιτείας και για τον τρόπο που (δεν) αντέδρασαν. Γιατί ήταν επίσης αναμενόμενα τα φληναφήματα περί… Ουνέσκο και περί «μνημείων της παγκόσμιας κληρονομιάς» (δεν είναι όμως ένα κάποιο έκθεμα της Ουνέσκο, ω δείλαιοι σαλτιμπάγκοι, είναι η Μεγάλη Εκκλησία της επί 7 αιώνες σκλαβωμένης μας Πρωτεύουσας – κι όλες τις άλλες γελοιότητές σας τις ακούμε βερεσέ). Αναμενόμενες και οι ψοφοδεείς δηλώσεις, αναμενόμενη και η ανούσια – και ελεεινά υποκριτική – κλάψα. Αν είσαι στοιχειωδώς υφιστάμενο κράτος και θες να το δείξεις, κατεδαφίζεις εν μια νυκτί το μίασμα του Βοτανικού στην Αθήνα και μετατρέπεις σε αποχωρητήριο το φερόμενο ως σπίτι του μεγαλοφασίστα αρχισφαγέα των παππούδων σου στη Θεσσαλονίκη. Και αυτά μόνο για αρχή. Πώς να περιμένεις όμως από προδοτικά και παρασιτικά τρωκτικά να προβούν σε τέτοια αντίποινα για ένα θέμα όπως η Αγιά-Σοφιά (θέμα δηλαδή εντελώς ασήμαντο γι’ αυτούς), την ώρα που μόνο ο φόβος από την ενδεχόμενη οργή του κόσμου τους κρατάει ακόμη από το να εκχωρήσουν απροκάλυπτα στους Τούρκους τη Θράκη και το μισό Αιγαίο με μια απλή υπογραφή και άνευ καν ανταλλαγμάτων; Ας σοβαρευτούμε. Κανείς δεν μπορούσε να περιμένει απολύτως τίποτε από αυτούς.
Τελικά λοιπόν, ίσως να ακουστεί παράδοξο, αλλά αυτό που ένιωσα ήταν περισσότερο ικανοποίηση. Όχι φυσικά για το ίδιο το νέο χυδαίο «κατόρθωμα» του βάρβαρου διεθνούς μεγαλοταραξία καθ’ αυτό, όσο για τις δυνητικές του παρενέργειες. Πριν από πολλά χρόνια είχα γράψει πως πρέπει ίσως και να «ευγνωμονούμε» τη Ρεπούση που με το απροκάλυπτο κουρελούργημά της είχε αφυπνίσει τότε τόσες συνειδήσεις. Πρόσφατα έγραψα πως πρέπει ίσως για τον ίδιο λόγο να «ευγνωμονούμε» και τα εθνομηδενιστικά κνώδαλα του «Ελλάδα 2021». Μήπως τώρα, για όλες αυτές τις προκλήσεις, πρέπει κατά κάποιο τρόπο να «ευγνωμονούμε» και τον Ερντογάν; Σε μια εποχή που τα παραμύθια περί ελληνοτουρκικής συνύπαρξης έχουν πια οριστικά τελειώσει, σε μια εποχή που η τουρκική απειλή είναι ορατή ακόμη κι από τους τυφλούς, σε μια εποχή που μέχρι κι ο Πρετεντέρης γράφει (άκουσον-άκουσον) κείμενα ότι αξίζει να πεθάνουμε για το Καστελόριζο, έρχεται και αυτή η απόλυτη αλητεία με τη Μεγάλη Εκκλησιά της σκλαβωμένης Βασιλεύουσας, για να δείξει αφ’ ενός με τον πιο εμφατικό τρόπο ποια αμετανόητα κτήνη έχουμε απέναντι και αφ’ ετέρου να ξεβρακώσει πλήρως και τους ξεπουλημένους νενέκους που μας κυβερνούν, όπως και τους ελεεινούς ξένους «συμμάχους» μας που πιέζουν ασφυκτικά για το ξεπούλημα του αιώνα.
Την ίδια εποχή θυμίζω ότι τα έφερε έτσι ο Θεός, ώστε να κάνει θραύση κάθε Κυριακή στις τηλεοράσεις μας όχι κάποιο σιχαμερό τουρκοσήριαλ (όπως συνέβαινε έως πολύ πρόσφατα), αλλά το συγκλονιστικό «Κόκκινο Ποτάμι». Σφίγγοντας μας ανηλεώς την καρδιά και κάνοντας τα μάτια μας να τρέχουν, καθώς μας θυμίζει το πώς η κτηνώδης τουρκοθάλασσα έπνιξε κάποτε έναν ολόκληρο ανθηρό Ελληνισμό 4.000 χρόνων μέσα στους ματωμένους αφρούς της δαιμονικής της λύσσας.
Μήπως όλα αυτά είναι περίεργες «συμπτώσεις» για να τονώσουν έστω και έτσι το ηθικό ενός λαού τόσο ζαλισμένου και καταπτοημένου; Μήπως είναι σημάδια άνωθεν, για να μας ξυπνήσουν, να μας πεισμώσουν, να μας διεγείρουν από το λήθαργο; Κανείς δεν μπορεί να το πει με ασφάλεια. Εγώ πάντως βλέπω ανθρώπους από τους οποίους ειλικρινά δεν το περίμενα, να έχουν πρωτοφανώς αγριέψει τις τελευταίες μέρες και να μιλούν για την Ύβρι των καθαρμάτων που δεν έχουν Ιστορία, αλλά μόνο ποινικό μητρώο, καθώς και για τη Νέμεση που έρχεται πάνω στα κεφάλια τους. Βλέπω ότι όλα αυτά μπορεί να λειτουργήσουν όντως διεγερτικά. Είναι απρόσμενες ευκαιρίες αφύπνισης και ανοικοδόμησης του καταρρακωμένου μας φρονήματος.
Ευκαιρίες που – με τα γεγονότα που έρχονται – λίγοι ακόμη έχουν συνειδητοποιήσει πόσο πολύ τις έχουμε ανάγκη…

Η ΠΕΘ καταδικάζει την ισλαμοποίηση της Αγίας Σοφίας αλλά και κάθε προσπάθεια ισλαμοποίησης της Ελλάδας 14/07/2020

Γιατί να μην τολμήσει ο κ. Ερντογάν την ισλαμοποίηση του σπουδαιότερου Ναού και Συμβόλου της Ορθοδοξίας, όταν βλέπει την ενδοτική και φιλική προς την ισλαμοποίηση της Ελλάδος θρησκευτική πολιτική των Κυβερνήσεων των τελευταίων ετών;

Επιμέλεια σύνταξης: katanixi.gr

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: https://bit.ly/2WldGra
Λάβαμε προς δημοσίευση στην ηλεκτρονική μας διεύθυνση infokatanixis@gmail.com από την Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων (ΠΕΘ) το ακόλουθο δελτίο τύπου:

---

Η Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων καταδικάζει την ισλαμοποίηση της Αγίας Σοφίας αλλά και κάθε προσπάθεια ισλαμοποίησης της Ελλάδας

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Η Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων απευθύνεται προς τον ελληνικό λαό, καταδικάζοντας τη μετατροπή της Ιστορικής Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας της Αγίας Σοφίας σε τζαμί από τη σημερινή τουρκική πολιτική ηγεσία.
Η καλά υπολογισμένη και έντονα σημειολογική -και όχι μόνον- κίνηση του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να μετατρέψει ένα μοναδικό Μνημείο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της ανθρωπότητας, τον χριστιανικό Ναό της του Θεού Σοφίας, από μουσείο σε τζαμί, αποδεικνύει περίτρανα ότι ουδόλως γίνονται σεβαστές οι ιστορικές σταθερές, που υπηρετούν την αλήθεια και σέβονται την διαχρονική διαδρομή του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Κωνσταντινούπολη.
 Όπως λιτά, αλλά εύστοχα, δήλωσε και ο νομπελίστας Τούρκος συγγραφέας, Ορχάν Παμούκ, το να μετατραπεί η Αγία Σοφία σε τζαμί φανερώνει ότι η Τουρκία «δεν είναι πλέον κοσμικό κράτος», αλλά ένα στην κυριολεξία ισλαμικό κράτος με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον σεβασμό των ανθρώπινων ελευθεριών.
Δυστυχώς, η πολιτική ορθότητα, που ευαγγελίζονται τα διάφορα κέντρα εντός και εκτός Ελλάδας εξυπηρετεί, στην ουσία, μια ψευδεπίγραφη κοινωνική αλληλεγγύη, μια επιτήδεια καμουφλαρισμένη ανθρωπιστική κρίση και μια πολυπολιτισμικότητα, που εκτρέφει μίσος προς την ορθόδοξη ιστορική διαχρονία αυτού του τόπου. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται η δήθεν ίση αντιμετώπιση όλων των θρησκειών ως παραγόντων ειρήνης (βλ. Συνέδρια που χρηματοδοτούνται αδρά από την ελληνική πολιτεία και την Εκκλησία της Ελλάδος προς τούτο), η οποία είναι πλέον φανερό ότι οδηγεί στην αποθράσυνση της τουρκικής αφιλάνθρωπης πολιτικής αλλά και στην κατακόρυφη αύξηση της προπαγάνδας με όργανο την ισλαμική θρησκεία.
Άραγε, θα κάνουν επιτέλους, την αυτοκριτική τους και θα επανεξετάσουν τις θέσεις τους όλοι εκείνοι, τόσο από την πλευρά της ελληνικής πολιτείας, όσο και από την πλευρά της Εκκλησίας της Ελλάδος, που επεδίωκαν και επιδιώκουν, μανιωδώς, τη θρησκευτική παραπαιδεία της ελληνικής κοινωνίας, στην οποία δεν γίνεται γνωστό ποιά είναι η ιστορία αρχιτεκτονικών και λειτουργικών θαυμάτων, όπως αυτού της ανέγερσης της Αγίας Σοφίας επί Ιουστινιανού Α΄;
Διότι είναι εύλογο το ερώτημα: Γιατί να μην τολμήσει ο κ. Ερντογάν την ισλαμοποίηση του σπουδαιότερου Ναού και Συμβόλου της Ορθοδοξίας, όταν βλέπει την ενδοτική και φιλική προς την ισλαμοποίηση της Ελλάδος θρησκευτική πολιτική των Κυβερνήσεων των τελευταίων ετών;
Ως ένα απτό παράδειγμα αντορθόδοξης πολιτικής και παραχωρητικότητας αναφέρουμε όσα πράττει, χωρίς κανένα εμπόδιο, εδώ  και δέκα περίπου έτη, υπέρ της ισλαμικής θρησκείας και σε βάρος της ορθόδοξης πίστεως και παιδείας, ο περιβόητος Γενικός Γραμματέας Θρησκευμάτων του Υπουργείου Παιδείας κ. Γεώργιος Καλαντζής, στηριζόμενος και προστατευόμενος από τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και μερικούς άλλους Αρχιερείς αλλά και από τις εκάστοτε πολιτικές ηγεσίες του Υπουργείου Παιδείας. Ο εν λόγω εκκλησιαστικοπολιτικός παράγοντας απόκτησε σταδιακά δύναμη, έτσι ώστε, με τη δική του καθοδήγηση:
1. Να ελέγχει διαφθορικά τα αφορώντα στο μάθημα των Θρησκευτικών.
2. Να έχει μεριμνήσει, με δικό του σχεδιασμό και στήριξη, για την ίδρυση Ισλαμικού Τμήματος εντός του Τμήματος Θεολογίας της Ορθόδοξης Χριστιανικής Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ, στο οποίο διδάσκεται η Ισλαμική Θεολογία του Κορανίου.
3. Να έχει συμβάλει στο να ανεγερθεί Ισλαμικό Τέμενος στο Βοτανικό, με παράλληλη ύπαρξη ανοχής στη λειτουργία παράνομων Ισλαμικών λατρευτικών χώρων (πρόσφατα στην Μόρια της Λέσβου καταπατήθηκαν ανηλεώς ελληνικές ιδιοκτησίες για να αναγερθεί Μουσουλμανικό τζαμί).
4. Να μην διαμαρτύρεται ούτε να προτείνει τη λήψη μέτρων,απέναντι στα φαινόμενα καταστροφής Ορθοδόξων Εκκλησιών και εξωκλησιών, τα οποία βανδαλίζονται καθημερινά από τους Μουσουλμάνους μετανάστες στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου.
5. Να δέχεται την ανεξέλεγκτη δράση του γνωστού Τουρκικού Προξενείου στη Θράκη στο να ισχύουν ανεξέλεγκτα οι εξ αυτού ποικίλες παρεκτροπές.
6. Να μην δραστηριοποιείται για την αντεθνική δράση τουρκικών ενώσεων στη Θράκη.
Σε κάθε περίπτωση, για το θέμα της ισλαμοποίησης της Αγίας Σοφίας υπογραμμίζουμε και επικροτούμε τις εύστοχες δηλώσεις ελλήνων πολιτικών, που έχουν ως περιεχόμενο την άμεση λήψη μέτρων και κυρώσεων τόσο από την Ελληνική Κυβέρνηση όσο και από τους διεθνείς οργανισμούς, τις ΗΠΑ, την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Συμβούλιο της Ευρώπης, διότι, όπως φαίνεται, μόνο με τέτοια μέτρα καταλαβαίνει η Τουρκία.
Πιστεύουμε ότι η συντριπτική πλειονοψηφία των Ελλήνων πολιτών ελπίζουν και εύχονται, τέτοιου είδους εύστοχες δηλώσεις, να μην αποτελούν στιγμιαίες και περιστασιακές εκφράσεις επικοινωνιακής αγανάκτησης, αλλά να αντικατοπτρίζουν μια μόνιμη εθνική στάση των πολιτικών και των Κυβερνήσεών μας έναντι των διαφθορικών παραθρησκευτικών ενεργειών και άλλων πολιτικών σχεδίων της γείτονας χώρας σε βάρος της χώρας μας.

Το ΔΣ της ΠΕΘ