Θεοφανώ, η κόρη του ταβερνιάρη που έγινε αυτοκράτειρα!

Μια από τις πιο πολυσυζητημένες αυτοκράτειρες που σημάδεψαν την ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ήταν αναμφισβήτητα η Θεοφανώ, η οποία μάλιστα υπήρξε σύζυγος δύο αυτοκρατόρων της Μακεδονικής Δυναστείας, του Ρωμανού Β’ και του Νικηφόρου Φωκά.

Η Θεοφανώ δεν προερχόταν από κάποια αριστοκρατική οικογένεια της Κωνσταντινούπολης, ώστε να αποτελεί το πρότυπο νύφης για το διάδοχο του αυτοκρατορικού θρόνου, αλλά αντίθετα είχε ταπεινή καταγωγή και ήταν κόρη ενός ταβερνιάρη, στο καπηλειό του οποίου φέρεται να την γνώρισε ο Ρωμανός Β’. Φαίνεται πως η ομορφιά της Θεοφανούς τράβηξε την προσοχή του νεαρού Ρωμανού Β’, ο οποίος σύχναζε στο καπηλειό του πατέρα της, απολαμβάνοντας τις διασκεδάσεις και την ξεγνοιασιά της ζωής. Έτσι, η νεαρά Αναστασώ, γιατί αυτό ήταν το βαφτιστικό της όνομα, παντρεύτηκε τον Ρωμανό και άλλαξε το όνομά της σε Θεοφανώ.

Λίγο μετά τον γάμο τους πέθανε ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Ζ’ και στο θρόνο ανέβηκε ο Ρωμανός Β’. Η Θεοφανώ έγινε λοιπόν αυτοκράτειρα σε ηλικία μόλις 18 ετών. Μάλιστα, αρκετοί χρονογράφοι της εποχής παραθέτουν πως η ίδια η Θεοφανώ έπεισε τον άντρα της να δηλητηριάσουν τον αυτοκράτορα, ώστε να γίνει γρήγορα ο Ρωμανός Β’ αυτοκράτορας και να αναλάβουν την εξουσία οι ίδιοι. Τον Νοέμβριο του 959 πέθανε ο Κωνσταντίνος Ζ΄ και τον Μάρτιο το 963 πέθανε και ο Ρωμανός σε ηλικία μόλις 24 ετών. Οι αιτίες του θανάτου του αποδίδονταν είτε στον έκλυτο βίο του είτε σε δηλητηρίαση από μέλη της βασιλικής αυλής. Ο Σκυλίτσης μάλιστα αναφέρει πως η Θεοφανώ είχε ήδη αναπτύξει ερωτικό δεσμό με τον Νικηφόρο Φωκά, πράγμα που υποδηλώνει πως η Θεοφανώ κρυβόταν πίσω από το θάνατο και αυτού του αυτοκράτορα.

Μετά το θάνατο του Ρωμανού Β΄ αυτοκράτορας στέφτηκε ο Νικηφόρος Φωκάς, ο οποίος ένα μήνα μετά την ενθρόνισή του παντρεύτηκε τη Θεοφανώ. Ο Νικηφόρος Φωκάς αποτελούσε το πρότυπο του στρατιωτικού ηγέτη, καθώς υπήρξε ένας ικανότατος στρατηγός, όμως υστερούσε σε εξωτερική εμφάνιση. Σε πηγές αναφέρεται ως τερατόμορφος, νάνος, άχαρος στην όψη με κοντό λαιμό, με τρίχες στο κεφάλι που τον έκαναν να μοιάζει με αγριόχοιρο και το χρώμα του θύμιζε Αιθίοπα. Ίσως αυτά τα άσχημα στοιχεία της εξωτερικής του εμφάνισης να έσπρωξαν τη Θεοφανώ στην αγκαλιά του ανιψιού του, του Ιωάννη Τσιμισκή, ο οποίος ήταν ένας πολύ γοητευτικός νέος.

Η Θεοφανώ αυτή τη φορά μαζί με τον Ιωάννη Τσιμισκή οργάνωσε τη δολοφονία του αυτοκράτορα, ο οποίος βρήκε φρικτό θάνατο μέσα στην κρεβατοκάμαρά του. Μετά το θάνατο του Νικηφόρου Φωκά ο Ιωάννης Τσιμισκής ανακηρύχτηκε αυτοκράτορας, αλλά αυτός δεν παντρεύτηκε τη Θεοφανώ, όπως περίμενε εκείνη. Αντίθετα την εξόρισε από το παλάτι και μάλιστα έγινε θέμα ενός σατιρικού τραγουδιού, παρουσιάζοντάς τη να έχει διωχτεί από τον εραστή της και να εγκαταλείπει την πρωτεύουσα επάνω σε ένα μουλάρι.